همه ی نوشته های:مدیر سایت

آنتوان چخوف نمایشنامه‌هایی خلق کرد که از برخی جهات‌ رهگشای مدرنیته شد و ردپای ابزوردیسم در آن به وضوح یافت می‌شود. برای پی بردن به این شباهت‌ها در این مقاله سعی شده است علاوه بر تشریح ویژگی‌های خاص آثار ابزوردیست‌ها و چخوف و شرایط اجتماعی و فلسفی که بستر ساز این جریانات شده به رگه هایی از شباهت‌های بین آن دو، در دو بعد مضمونی و ساختاری‌(پیرنگ، شخصیت، زبان، ژانر) اشاره گردد.
یاس و نومیدی و اضطراب از سویی نتیجه تقابل نویسنده با دنیای اطرافش است و از سوی دیگر مولود شرایط تاریخی اجتماعی خاصی است که نویسنده در آن به سر می‌برد، روسیه در دوران فعالیت هنری چخوف،‌(اواخر قرن نوزده) دچار تحولات حاد فرهنگی قبل از انقلاب بود و آغاز فعالیت‌های نمایشنامه‌نویسی چخوف همزمان با شکست کوششهای اصلاح‌گرایانه و تغییرات اجتماعی شد. دوره‌ای که بنیادگرایان، سلطنت‌طلبان و قلدران سیاسی هنوز اهرام‌های قدرت را در دست داشتند.
خفقان اجتماعی در دوران چخوف بی شباهت به شرایط اجتماعی ابزوردیست‌ها نیست. جنگ جهانی و سرخوردگی بشریت در قتل و عام وحشیانه هم‌نوعان خود، به شکلی دیگر تاثیر بسزایی در آثار نویسندگان ابزوردیست دارد.
ظهور فیلسوفانی نظیر دکارت و شوپنهاور که تردید، شک و بدبینی را عرضه کردند و ظهور افراد شاخص دیگری در علوم مختلف نظیر داروین، فروید، انشتین و نیچه، که با نظریات خود جایگاه ملکوتی انسان را از آسمان‌ها به زمین خاکی آوردند و از سوی دیگر تجربیات هولناکی از قبیل وقوع دو جنگ جهانی، ظهور فاشیسم در اروپای به اصطلاح متمدن، انقلاب ۱۹۱۷ در روسیه و پیدایش رژیم‌های دیکتاتور کمونیستی و پیشرفت نیروی اتم برای ویران کردن کره زمین، از جمله عواملی هستند که نمایشنامه‌نویسان جنبش ابزورد را متقاعد کرد که زندگی مدرن از معنای اصیلش، تهی شده است.
"مارتین اسلین" برای اولین بار اصطلاح معناباخته (ابزورد) را در کتاب خود به همین نام، به کار برد. وی در این کتاب می‌نویسد که نمایشنامه نویسان این جنبش، با حسی از اضطراب مابعدالطبیعی درباره معناباختگی وضعیت زندگی انسان، می نویسند. شاخصترین این نویسندگان عبارتند از: ساموئل بکت، اوژن یونسکو، ژان ژنه، آرتو آدامو و نمایشنامه های اولیه ادوارد آلبی و هارولد پینتر نیز در همین مقوله می‌گنجد."
تئاتر ابزورد به لحاظ مضمونی، تئاتری است که بیش از هر چیز بر بی اعتمادی، وحشت، عدم اعتقاد، پوچی، بیهودگی، بی‌هدفی و گم گشتگی استوار است. تئاتری که امید در آن معنا و مفهومی ندارد؛ زیرا هدفی وجود ندارد که امید رسیدن به آن وجود داشته باشد، طبعاً در چنین شرایطی عمل انسان بی‌ارزش خواهد بود؛ زیرا هنگامی که هدفی وجود نداشته باشد، اعمال ما هم بی دلیل و اتفاقی است.
"همچنین معنا‌باختگی زندگی انسان تا حدی ناشی از مجبور شدن او به ادامه هستی بدون فردیت در جامعه‌ای ست که هیچ گونه مراوده چشمگیری در آن صورت نمی‌گیرد، فقدان فردیت در تمدن مدرن و هرج و مرج و سرگردانی انسان مدرن از مضامین دیگر تئاتر ابزورد هستند."